صدسالهها نمونهای از پیری موفق هستند و اغلب بیماریهای مزمن کمتری را تجربه میکنند و استقلال خود را در زندگی روزمره تا دهه ۹۰ حفظ میکنند. در حالی که ژنتیک در طول عمر نقش دارد، عوامل قابل تغییر بیش از ۶۰ درصد از پیری موفق را تشکیل میدهند.
اما چه عواملی به طور خاص در رسیدن به سن ۱۰۰ سالگی کمک میکنند؟ برای پیدا کردن پاسخ، دانشمندان سبک زندگی و عادات سلامتی صدسالهها و نزدیک به صدسالهها (افراد ۹۵ تا ۹۹ ساله) را در سراسر جهان بررسی کردند و دیدند چهار عامل وجود دارد که به طول عمر شدید کمک میکند و دریافتند که به طور متوسط، آنها بین ۵۷ تا ۶۵ درصد انرژی دریافتی خود را از کربوهیدراتها، ۱۲ تا ۳۲ درصد از پروتئین و ۲۷ تا ۳۱ درصد از چربی دریافت میکردند.
نوع رژیم غذایی
رژیم غذایی افراد ۹۵ تا ۹۹ ساله شامل غذاهای اصلی (مانند برنج و گندم)، میوهها، سبزیجات و غذاهای غنی از پروتئین مانند مرغ، ماهی و حبوبات با مصرف متوسط گوشت قرمز بود. این الگوی غذایی، مشابه رژیم غذایی مدیترانهای، با کاهش خطر اختلال عملکرد فیزیکی و مرگ مرتبط است. بیشتر صدسالهها همچنین رژیم کمنمک را ترجیح دادند. در حالی که تنها یک مطالعه در بررسی میزان متوسط مصرف سدیم روزانه را اندازهگیری کرد و آن را ۱.۶ گرم یافت، این مقدار در محدوده توصیه شده سازمان بهداشت جهانی کمتر از ۲ گرم سدیم در روز (معادل حدود ۵ گرم نمک) بود.
رژیم غذایی سنتی اوکیناوا که به دلیل مصرف توسط صدسالههای ژاپنی در جزیره اوکیناوا شناخته شده است، حاوی تقریباً ۱.۱ گرم سدیم است. دانشمندان دریافتند که مصرف بالای نمک در کسانی که غذای شور را ترجیح میدادند یا نمک اضافی به غذا اضافه میکردند، خطر اختلال عملکرد فیزیکی را ۳.۶ برابر بیشتر از افرادی داشتند که نمک را ترجیح نمیدادند. از نظر عملی، این یافتهها نشان میدهد که باید مقدار زیادی غلات کامل، سبزیجات ریشهای، لوبیا، حبوبات، میوهها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانیم، مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانیم و از مرغ بدون چربی، ماهی و پروتئین گیاهی استفاده کنیم و نمک موجود در غذای خود را کنترل کنیم؛ چرا که بیش از نیمی از افراد در بررسی این تحقیق علمی، مشکلات رایجی مانند فشار خون بالا، زوال عقل یا اختلال شناختی را تجربه کردند.
پلی فارماسی
پلی فارماسی، به مصرف همزمان پنج دارو یا بیشتر میگویند و در افراد مسن شایع است. پلی فارماسی نامناسب با افزایش خطر عوارض جانبی مانند سقوط، اختلال شناختی و بستری شدن به دلیل تداخلات دارویی مضر مرتبط است. در حالی که نوع یا تعداد داروهای تجویزی ممکن است تحت کنترل بیمار نباشد، مهم است که پزشکان فقط در صورت لزوم دارو تجویز کنند، بیماران را به طور کامل در مورد مزایا و خطرات آگاه کنند و به طور مرتب برنامههای درمانی را بررسی کنند.
خواب خوب
کیفیت و کمیت خواب بر سیستم ایمنی، هورمونهای استرس و عملکردهای قلبی متابولیکی مانند چاقی، فشار خون بالا و دیابت تأثیر میگذارد. خواب خوب با افزایش سالهای سلامت و کاهش خطر بیماریهای مزمن مرتبط است. در این بررسی ، ۶۸ درصد از صدسالهها از کیفیت خواب خود راضی بودند. در یک نظرسنجی در مورد رضایت خواب بزرگسالان در ۱۳ کشور در سال ۲۰۲۰، رضایت خواب از ۲۹ تا ۶۷ درصد متغیر بود البته قابل ذکر است. مدت زمان مطلوب خواب بین هفت تا هشت ساعت در شب است. نکاتی برای دستیابی به خواب بهتر شامل داشتن یک روال خواب منظم، ایجاد یک محیط آرامشبخش، ورزش منظم و مدیریت استرس است.
بیش از ۷۵ درصد از صدسالهها و نزدیک به صدسالههای مورد نظر در این تحقیق در مناطق روستایی زندگی میکردند. این الگویی است که در "مناطق آبی" منعکس میشود، مناطقی که به دلیل تمرکز بالای صدسالهها شناخته شدهاند، مانند اوکیناوا در ژاپن، ساردینیا در ایتالیا، شبه جزیره نیکویا در کاستاریکا و ایکاریا در یونان. این ممکن است تا حدی به ارتباط بین طبیعت و سلامت و تندرستی مرتبط باشد. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض فضای سبز با کاهش استرس، افسردگی، فشار خون، دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی مرتبط بوده است که میتواند امید به زندگی را افزایش دهد. تحقیقات همچنین نشان میدهند که عدم سیگار کشیدن، پرهیز از الکل یا نوشیدن متوسط، حفظ فعالیت بدنی و حفظ ارتباطات اجتماعی برای افزایش شانس زندگی تا ۱۰۰ سالگی مهم هستند.
البته، پذیرفتن تغییرات سبک زندگی که در این مقاله مورد بحث قرار گرفت، تضمین نمیکند که به سن ۱۰۰ سالگی برسید. از سوی دیگر، برخی از صدسالهها عادات سلامتی مشکوکی را به اشتراک گذاشتهاند. اما بسیاری از بزرگسالان مسن به دنبال پذیرفتن سبک زندگی سالمتر برای پیشگیری و مدیریت بیماریهای مزمن هستند، در حالی که متخصصان مراقبتهای بهداشتی نیز به طور مشابه ارزش پزشکی سبک زندگی را تشخیص میدهند.
منبع: The Conversation
نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما